In 2018 komen er veel nieuwe initiatieven van de grond in Friesland, omdat Leeuwarden tot verbazing van velen Culturele Hoofdstad van Europa is geworden in dit jaar. Zie www.ch2018.nl voor een overzicht van het hele programma. Bijzonder is ook dat er enorm veel kleine lokale initiatieven zijn. Op tuinen gebied doet Elodea al een aantal jaren een duit in het zakje wat betreft het mede- ontwikkelen van een experimentele eetbare waterplantentuin op het terrein van de Watercampus, zoals elders op deze website al vaak werd vermeld. Zonder samenwerking met studenten van Nordwin College afdeling Groen, onder leiding van hun docent regioleren Frank Berends, had deze tuin er nooit kunnen komen. Ook kunstenaars Groenewoud en Buij waren zeer actief betrokken bij dit mooie nieuwe initiatief waar op een oude plek aan een kwelderwal, waar vroeger veel warmoezeniers actief waren om de Stad Leeuwarden van eten te voorzien opnieuw veel groene initiatieven tot stand komen. De Potmargezone is een geslaagd voorbeeld van revitalisatie binnen een stedelijke context. Dit jaar zal de Waterbar verrijzen waarin allerlei activiteiten op water en groen gebied zullen plaatsvinden onder noemer Water Connecting.
Fig 1. Twee studenten van Nordwin Groen die waterkerssoep aan het maken zijn ©Elodea 04 12 17
Nieuw is ook een project voortgekomen uit het werk van omgevingsarchitecte Nynke-Rixt Jukema, die al jaren met de waarde van duisternis en het ontbreken van de overdaad aan licht bezig is. www.nrjarchitectuur.nl en zie ook: https://www.omropfryslan.nl/persbericht/fryslan-dok-nynke-rixt-jukema-en-feel-night.
Zij instigeerde een prijsvraag voor een paviljoen in haar geboorte dorp Zwarte Haan gelegen aan de Waddenkust. De jonge architecten Murk Wymenga en Sweder Spanjer wonnen de prijsvraag met hun prachtige ontwerp Starbarn. Op het driehoekige door diverse bomen omzoomde oude depot gelegen net achter de Waddendijk ontwierpen zij één gebouwtje dat alle functies die gevraagd werden combineerde: hier is zowel een ontvangstruimte voor excursies, een expositieruimte als vijf overnachtingsplekken (trekkershutten) in samengebracht in één mooie ronde vorm (zie ontwerptekening hieronder). Over een slingerend paadje loop je eerst naar een open gelaten ruimte, waar een schaal met water ’s nachts de sterren zal weerspiegelen. Daar is in de wanden ruimte voor allerlei sterrenbeelden. Tijdens excursies in samenwerking met Volkssterrenwacht Bergum kunnen mensen zo de sterrenbeelden weer leren zien.
Fig 2. Ontwerp Starbarn © Murk Wymenga en Sweder Spanjer
Een team aangestuurd door Landschapsbeheer Fryslân (coördinator is Doetje de Jong) zal het proces inhoudelijk begeleiden. Hovenier Sandor Walinga uit Bolsward is aangetrokken om de nachttuin te ontwerpen, waarin veel aandacht zal zijn voor die plantensoorten die nachtvlinders aantrekken. Eddy Wymenga, directeur van onderzoeksbureau Altenburg & Wymenga kan zijn expertise op het terrein van wadvogels en intrek van vis (glasaal) door de recent gerealiseerde vispassage inzetten. En ik kan vanuit Buro Elodea kennis over planten en de relaties met nachtvlinders en andere insecten bijdragen aan het geheel. Bovendien heb ik een breed netwerk in de ecologische hoveniers wereld door de cursussen die ik geef via Stichting Oase en het werk voor de AVVN aan het keurmerk Natuurvriendelijk Tuinieren. Bioloog Martijn Broekman van Landschapsbeheer kan op die laatste terreinen ook waardevolle adviezen geven.
Een erg mooie project wat hopelijk in juni 2018 zal worden opgeleverd. Pelgrims en wandelaars langs het Jabikspaad kunnen dan een sleutel halen in Restaurant de Zwarte Haan in het dorp om te overnachten in één van de hutten, waarbij ze afhankelijk van de periode in het jaar natuurlijk waarin ze pelgrimeren dan wel wandelen, verrast kunnen worden door vleermuisgeluiden of geluiden van overtijende wadvogels. Ook zullen nachtvlinders te zien zijn in de nachttuin en valt er misschien intrek van piepkleine glasaaltjes door de vispassage te bewonderen bij de dijk. Een hele bijzondere plek dus, waar het zeker ook heel erg donker en stil zal zijn. Balsem voor de ziel. Christel Pieper is de communicatie medewerker voor dit project.
