Het is al weer even geleden maar daarom niet minder actueel: eind oktober lagen daar opeens allemaal oranje draden langs de paden op het fietspaadje dat naar ons huis leidt. Ook waren er zwarte kastjes die met prikkers in de grond zaten, schakelaars en zo meer te zien.
A Draden, snoeren en kastjes in de hele Gemeente
Eerst verkeerde ik in de veronderstelling dat de Gemeente een onderzoek uitvoerde naar het verkeersgebruik op ons toegangsweggetje, maar bij het hond uitlaten zag ik al gauw dat er werkelijk overal zulke draden lagen. Ik had schoot me nu opeens te binnen een Duitse auto uit Berlijn zien staan op de Skeanewei heel vroeg in de ochtend. Er zaten twee mannen in. Ik dacht toen nog: tsjee die zijn vroeg uit Duitsland vertrokken!
Ondertussen is het al weer januari en weet ik dat er in opdracht van het grote bedrijf Vermilion uit Canada een uitgebreid onderzoek heeft plaats gevonden naar de diepere ondergrond in een heel groot deel van Zuidoost Friesland. Het Duitse ingenieursbedrijf DMT-Group uit Essen (D) voerde dit uit. Daarin werden zij ondersteund door een projectbureau Seismisch onderzoek, die een kantoor in Joure ingericht hadden om met de lokale bevolking te communiceren.
Figuur 1. Onderzoeksmateriaal van DMT group in centrum Drachten op 10 11 2017
Wat dit communiceren betreft was er bij een bepaald aantal adressen (niet bij ons!) een brief uitgegaan, waarin te lezen viel dat men weliswaar naar aardgas exploreerde door explosies te veroorzaken en de trilling met seismische apparatuur uit te lezen, maar daarnaast ook meteen de mogelijkheden voor aardwarmte in kaart ging brengen, voor wie daar maar in geinteresseerd zou blijken te zijn.
Vermilion is echter niet een opdrachtgever die op aardwarmte gebied grote bekendheid geniet. Ik vermoed dat dit laatste gelezen moet worden als een Greenwash-tekstje. Toen ik me er met terugwerkende kracht in ging verdiepen bleek de Gemeente Smallingerland (net als de Gemeente Heerenveen eerder) helemaal geen vergunning te hebben willen verlenen aan Vermilion/DMT voor dit onderzoek. Maar toen die eenmaal geweigerd was in februari 2017, tekende het bedrijf met een beroep op de Mijnwet succesvol bezwaar aan, waarop de rechter oordeelde dat de schade door dit onderzoek niet groot kon zijn.
Wat deed men concreet? Wel in het buitengebied werden 10 meter diepe gaten gegraven, waarin explosieven tot ontploffing werden gebracht. Door de geofoons werden de trillingen daarmee veroorzaakt opgepikt in een enorm netwerk. Binnen de stedelijke omgeving werd met een tril auto (“vibro-truck”) gewerkt. Er werden 9000 opnames gedaan in een gebied tussen Akkrum, Beetsterzwaag, Drachten en Eernewoude, zoals de LC op 4 november meldde.
Ik belde met de communicatie meneer van het projectbureau Seismisch onderzoek Karsten Rook.
Hij stelde me “gerust” met de mededeling dat het nog jaren kon duren voordat een proefboring plaats zal vinden om over exploitatie maar te zwijgen. Maar zo werkt het niet denk ik. Als er geld te verdienen valt met een product waar vraag naar is zal dit op termijn gewonnen gaan worden, Dit komt ook omdat we in de wet verzuimd hebben de diepe ondergrond te beschermen. Als je ergens woont is de ondergrond niet van jou maar van iedereen, lees de staat / fossiele bedrijven die er hun voordeel mee kunnen doen. Dit is in Groningen ook wel gebleken.
B Bijeenkomst Allardsoog.
Hoe staat het dan met de snelheid waarmee we naar een aardgasloze of aardgasarme economie afkoersen?
De drie noordelijke milieufederaties organiseerden op 1 november een bijzonder interessante en inspirerende bijeenkomst in conferentiecentrum Nieuw Allardsoog. (Onder de gezamenlijke noemer van www.energie-initiatief.nl)
Erg goed van de organisatie was dat men begon met een filmpje van twee minuten waarin bewoners van de Stad Groningen (van wie je toch het nodige energie-bewustzijn zou mogen veronderstellen gezien alle problemen met aardgaswinning en de erdoor veroorzaakte aardbevingen) ondervraagd werden over hun visie op de toekomst van zoiets elementairs als je eten bereiden..
Meest ontluisterende: jongeren van 18, 19 die als “oplossing” aandroegen: “thuisbezorgd.nl!”
Er was er van alle ondervraagden welgeteld 1 die blijk gaf van enig nadenken over dit naderende en onontkoombare element van onze nieuwe werkelijkheid.
Op de bijeenkomst werd verder door diverse lokale initiatieven nader ingegaan op stappen die tot nu toe bereikt zijn. Conclusie was dat er nog een zeer lange weg te gaan is. En heel vaak blijkt de eerste stap van de Trias Energetica: energie besparen over geslagen te worden.
Men begint ook meestal met de makkelijkste maatregelen: de stroom op te wekken met zonnepanelen en wind, terwijl de energievraag qua warmte de grootste uitdaging vormt.
C Boornbergum ‘t Bynt
Op 9 november zijn op mijn initiatief en dat van Michel Hania van Buurkracht een flink aantal mensen bij elkaar gekomen in het dorpshuis It Bynt te Boornbergum om energiebesparing in ons eigen dorp op de kaart te zetten.
Figuur 2. Wethouder van der Zwan spreekt dorp toe.
Het was een geslaagde avond met diverse sprekers, waarbij een Buurtkrachtteam werd gepresenteerd, bestaande uit oud-voorzitter van Dorpsbelangen Wim van Loon, Tonni de Boer en Hendrik Bosma. Samen met begeleider Michel Hania van Buurkracht, die werkt vanuit het pand van de Friese Milieu Federatie in Leeuwarden, heeft men het volgende al gedaan
1 scan van de samenstelling van de opbouw van de woningvoorraad in het dorp
2 Het huis van een lid van Dorpsbelangen werd op warmte doorgemeten en er werd meteen een advies voor gepresenteerd door een medewerker van het bureau Invent uit Beilen
Volgende stap was een inventarisatie door een vragenlijst, die meteen ingevuld kon worden of later nagezonden, welke zaken het meest leven onder de dorpsbewoners. Vervolgens gaat een van die zaken echt worden opgepakt met een concreet plan.
Mijn ervaring in energie maatwerkadvisering kan wellicht hierbij nog nuttig blijken. Spannend om te zien hoe ver we gaan komen. In Wijnjewoude is men al wat eerder begonnen en dat is een mooie stimulans voor ons dorp om ook aan te haken.
© HJ 2018 17 januari.
